Begeerte
Rupsje Nooitgenoeg
23-04-10 11:22
Van de week was ik te gast bij een symposium over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en Vertrouwen waarbij uitgebreid werd gesproken over verantwoord ondernemen en beeldvorming (de klant moet het ook zien dat je verantwoord onderneemt). De inhoud riep bij mij het beeld op van Rupsje Nooitgenoeg. Een verhaal uit mijn kindertijd en een boek (met gaten) wat nog steeds te koop is. Tijdens dit symposium was er onder andere aandacht voor de consument en deze werd niet altijd als geleerd, zorgvuldig en bekwaam afgeschilderd: de consument moet leren om verantwoord te leven, omdat hij dat doorgaans niet doet. En zo vond men, daar had ook de producent (het bedrijfsleven) een taak in.
Verantwoord ondernemen kent drie pijlers: People, Planet, Profit. Zorg voor de mensen - je personeel en je klanten - zorg voor de planeet, en zorg voor je winst (immers zonder winst ook geen voortbestaan). Zorg voor de planeet bestaat dan uit geen kinderarbeid, geen onnodige vervuiling, goede arbeidsvoorwaarden, duurzame producten, etcetera. En toen kroop zo maar Rupsje Nooitgenoeg mijn gedachten in. Rupsje Nooitgenoeg eet, eet en eet. Alles wat je hem voorzet eet hij op. Nooit heeft hij genoeg en uiteindelijk wordt hij een vlinder. De begeerte van de mens verbeeld aan de hand van Rupsje Nooitgenoeg! Alleen lukt het de mens maar niet om een vlinder te worden.
Mijn vraag is, in hoeverre moet je als bedrijf producten produceren die een mens niet echt nodig heeft? Ook een bedrijf is een Rupsje Nooitgenoeg, maar ook een bedrijf zal nooit een vlinder worden. En natuurlijk in hoeverre moet de consument dingen kopen die hij niet echt nodig heeft? Wanneer we de zorg voor onze planeet in ogenschouw nemen, is dit wellicht een passende vraag. De belasting voor onze planeet gaat haar draagkracht te boven. En het is de mens die haar belast.
In hoeverre ben je als ondernemer Maatschappelijk Verantwoord bezig als je een product op de markt brengt dat ongezond is (voor mens, financiën en/of aarde) zeker wanneer dit product bovenal overbodig is? Het is mijns inziens een beetje te makkelijk om de tijdens dit symposium onbekwaam verklaarde consument nu als zelf verantwoordelijk weg te zetten en dan te zeggen “de klant is zelf verantwoordelijk voor het ijsje dat hij koopt”. Hier werd door de ondernemer iedere verantwoordelijkheid afgelegd. Wel willen opvoeden, maar dan vooral tot begeerte. Verantwoord ondernemen werd een zaak van beeldvorming, zorgen dat de klant het beeld heeft dat je maatschappelijk verantwoord onderneemt. Deze beeldvorming is de basis van het vertrouwen wat de klant in je heeft. En dan kun je praten als burgmans; eerst de klant onmondig verklaren, hem mooie praatjes voorhouden en hem dan zelf verantwoordelijk maken voor het kopen van je product, ook al is dit product te belastend voor mens en wereld. Op zo’n moment verlies je elke geloofwaardigheid op het gebied van maatschappelijke verantwoordelijkheid.
En nu is dit geen pleidooi voor een saai leven zonder Senseo’s en zonder iPad, of een leven met maar één televisie in huis en geen vier flatscreens, waarvan eentje in de opslag voor het geval er eentje stuk gaat. Dit is een pleidooi voor het stellen van vragen bij de menselijke begeerte. Deze begeerte is de drijfveer van onze economie en van onze te hoge belasting van ons zelf (overgewicht en overmatige stress) en van de aarde. Zowel vraag als aanbod richten zich op begeerte. De consument wil dat zijn begeerte vervuld wordt, ondanks alles. De producent wakkert nieuwe begeertes aan, zelfs ongekende. Hebben is tot norm geworden, overschot en overbelasting zijn haar bijwerking. Ik stel dus eigenlijk twee vragen: in hoeverre moet iedere vraag, iedere wil, iedere begeerte ingewilligd worden en in hoeverre moeten nieuwe vragen, willen en begeertes aangeleerd en verder aangewakkerd worden als het inwilligen van deze vragen leidt tot een overbelasting van mens en planeet?
Gek genoeg zijn er heel wat onder ons die vinden dat deze begeerte toch wel grenzen heeft, zeker wanneer het gaat om financiële beloningen voor geleverde diensten in het bedrijfsleven. Ook het bedrijf en zijn leiders zijn net als ieder van ons Rupsjes Nooitgenoeg. Maar zij mogen het niet! Dat gaat alle perken te buiten. De grote winsten en hoge bonussen worden door de publieke opinie negatief beoordeeld (lees: dit is slecht voor de beeldvorming van het bedrijf). Maar ondertussen eten we onze zesde magnum van deze week en bestuderen we de mogelijkheden om toch maar een iPad in handen te krijgen, ook als deze nog niet op de Nederlandse markt is. Eten, eten, eten en maar hopen dat we een vlinder worden.
Verantwoord ondernemen kent drie pijlers: People, Planet, Profit. Zorg voor de mensen - je personeel en je klanten - zorg voor de planeet, en zorg voor je winst (immers zonder winst ook geen voortbestaan). Zorg voor de planeet bestaat dan uit geen kinderarbeid, geen onnodige vervuiling, goede arbeidsvoorwaarden, duurzame producten, etcetera. En toen kroop zo maar Rupsje Nooitgenoeg mijn gedachten in. Rupsje Nooitgenoeg eet, eet en eet. Alles wat je hem voorzet eet hij op. Nooit heeft hij genoeg en uiteindelijk wordt hij een vlinder. De begeerte van de mens verbeeld aan de hand van Rupsje Nooitgenoeg! Alleen lukt het de mens maar niet om een vlinder te worden.
Mijn vraag is, in hoeverre moet je als bedrijf producten produceren die een mens niet echt nodig heeft? Ook een bedrijf is een Rupsje Nooitgenoeg, maar ook een bedrijf zal nooit een vlinder worden. En natuurlijk in hoeverre moet de consument dingen kopen die hij niet echt nodig heeft? Wanneer we de zorg voor onze planeet in ogenschouw nemen, is dit wellicht een passende vraag. De belasting voor onze planeet gaat haar draagkracht te boven. En het is de mens die haar belast.
In hoeverre ben je als ondernemer Maatschappelijk Verantwoord bezig als je een product op de markt brengt dat ongezond is (voor mens, financiën en/of aarde) zeker wanneer dit product bovenal overbodig is? Het is mijns inziens een beetje te makkelijk om de tijdens dit symposium onbekwaam verklaarde consument nu als zelf verantwoordelijk weg te zetten en dan te zeggen “de klant is zelf verantwoordelijk voor het ijsje dat hij koopt”. Hier werd door de ondernemer iedere verantwoordelijkheid afgelegd. Wel willen opvoeden, maar dan vooral tot begeerte. Verantwoord ondernemen werd een zaak van beeldvorming, zorgen dat de klant het beeld heeft dat je maatschappelijk verantwoord onderneemt. Deze beeldvorming is de basis van het vertrouwen wat de klant in je heeft. En dan kun je praten als burgmans; eerst de klant onmondig verklaren, hem mooie praatjes voorhouden en hem dan zelf verantwoordelijk maken voor het kopen van je product, ook al is dit product te belastend voor mens en wereld. Op zo’n moment verlies je elke geloofwaardigheid op het gebied van maatschappelijke verantwoordelijkheid.
En nu is dit geen pleidooi voor een saai leven zonder Senseo’s en zonder iPad, of een leven met maar één televisie in huis en geen vier flatscreens, waarvan eentje in de opslag voor het geval er eentje stuk gaat. Dit is een pleidooi voor het stellen van vragen bij de menselijke begeerte. Deze begeerte is de drijfveer van onze economie en van onze te hoge belasting van ons zelf (overgewicht en overmatige stress) en van de aarde. Zowel vraag als aanbod richten zich op begeerte. De consument wil dat zijn begeerte vervuld wordt, ondanks alles. De producent wakkert nieuwe begeertes aan, zelfs ongekende. Hebben is tot norm geworden, overschot en overbelasting zijn haar bijwerking. Ik stel dus eigenlijk twee vragen: in hoeverre moet iedere vraag, iedere wil, iedere begeerte ingewilligd worden en in hoeverre moeten nieuwe vragen, willen en begeertes aangeleerd en verder aangewakkerd worden als het inwilligen van deze vragen leidt tot een overbelasting van mens en planeet?
Gek genoeg zijn er heel wat onder ons die vinden dat deze begeerte toch wel grenzen heeft, zeker wanneer het gaat om financiële beloningen voor geleverde diensten in het bedrijfsleven. Ook het bedrijf en zijn leiders zijn net als ieder van ons Rupsjes Nooitgenoeg. Maar zij mogen het niet! Dat gaat alle perken te buiten. De grote winsten en hoge bonussen worden door de publieke opinie negatief beoordeeld (lees: dit is slecht voor de beeldvorming van het bedrijf). Maar ondertussen eten we onze zesde magnum van deze week en bestuderen we de mogelijkheden om toch maar een iPad in handen te krijgen, ook als deze nog niet op de Nederlandse markt is. Eten, eten, eten en maar hopen dat we een vlinder worden.
blog comments powered by Disqus